สองชาติบ้าง ฯลฯ ย่อมระลึกถึงชาติก่อนได้เป็นอันมาก พร้อมทั้งอาการ
พร้อมทั้งอุเทศ ด้วยประการฉะนี้ 1 ย่อมเห็นหมู่สัตว์ทั้งที่กำลังจุติ กำลัง
อุปบัติ เลว ประณีต มีผิวพรรณดี มีผิวพรรณทราม ได้ดี ตกยาก ด้วย
ทิพยจักษุอันบริสุทธิ์ล่วงจักษุมนุษย์ ฯ ลฯ ย่อมรู้ชัดซึ่งหมูสัตว์ผู้เป็นไป
ตามกรรมด้วยประการฉะนี้ 1 ย่อมทำให้แจ้งซึ่งเจโตวิมุตติ ปัญญาวิมุตติ
อันหาอาสวะมิได้ เพราะอาสวะทั้งหลายสิ้นไป ด้วยปัญญาอันยิ่งเอง
ในปัจจุบัน เข้าถึงอยู่ 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย โพชฌงค์ 7 ประการนี้แล
อันภิกษุเจริญแล้วทำให้มากแล้ว ย่อมยังวิชชา 3 ประการนี้ให้บริบูรณ์.
จบโพชฌงคสูตรที่ 2

อรรถกถาโพชฌงคสูตรที่ 2

มีเนื้อความง่ายทั้งนั้น.
จบอรรถกถาโพชฌงคสูตรที่ 2

3. มิจฉัตตสูตร

ภิกษุอาศัยมิจฉัตตะ 10 จึงพลาดจากสวรรค์และมรรคผล

[103] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เพราะอาศัยมิจฉัตตะ จึงมีการ
พลาดจากสวรรค์และมรรคผล ไม่มีการบรรลุสวรรค์และมรรคผล เพราะ
อาศัยมิจฉัตตะอย่างไร จึงมีการพลาดจากสวรรค์และมรรคผล ไม่มีการ
บรรลุสวรรค์และมรรคผล ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้มีความเห็นผิด
ย่อมมีความดำริผิด ผู้มีความดำริผิด ย่อมมีวาจาผิด ผู้มีวาจาผิด ย่อม
มีการงานผิด ผู้มีการงานผิด ย่อมมีการเลี้ยงชีพผิด ผู้มีการเลี้ยงชีพผิด

ย่อมมีความพยายามผิด ผู้มีความพยายามผิด ย่อมมีความระลึกผิด ผู้มี
ความระลึกผิด ย่อมมีความตั้งใจผิด ผู้มีความตั้งใจผิด ย่อมมีความรู้ผิด
ผู้มีความรู้ผิด ย่อมมีความหลุดพ้นผิด ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เพราะอาศัย
มิจฉัตตะอย่างนี้แล จึงมีการพลาดจากสวรรค์และมรรคผล ไม่มีการบรรลุ
สวรรค์และมรรคผล
จบมิจฉัตตสูตรที่ 3

อรรถกถามิจฉัตตสูตรที่ 3

พึงทราบวินิจฉัยดังต่อไปนี้.
บทว่า วิราธนา โหติ ความว่า พลาดจากสวรรค์และมรรค ย่อมมี.
บทว่า โน อาราธนา ความว่า ความสำเร็จผลก็ไม่มี ความทำให้
บริบูรณ์ ก็ไม่มี. บทว่า ปโหติ แปลว่า ย่อมเป็นไป.
จบอรรถกถามิจฉัตตสูตรที่ 3

4. สัมมัตตสูตร

ว่าด้วยภิกษุอาศัยสัมมัตตะ 10 จึงบรรลุสวรรค์และมรรคผล

>
[104] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เพราะอาศัย สัมมัตตะ จึงมีการ
บรรลุสวรรค์และมรรคผล ไม่มีการพลาดจากสวรรค์และมรรคผล เพราะ
อาศัยสัมมัตตะอย่างไร จึงมีการบรรลุสวรรค์และมรรคผล ไม่มีการพลาด
จากสวรรค์และมรรคผล ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้มีความเห็นชอบ
ย่อมมีการงานชอบ ผู้มีการงานชอบ ย่อมมีการเลี้ยงชีพชอบ ผู้มีการ